Darboğaz Nedir?
En genel tabir ile darboğaz, sisteminizdeki performansı ve hızı düşük donanımların, yüksek donanımlara yetişememesi sonucu oluşan anlık bir takılmadır. Daha teorik bir tanımlama yapacak olursak, bilgisayar üzerinde yapılacak bir prosesin girdisi ve çıktısı arasındaki yaşanan zaman kaybı şeklinde tanımlayabiliriz. İki tanımı birleştirecek olursak donanımlar arasındaki uyumsuzluğun ortaya çıkardığı verim düşüklüğü tanımını çıkarabiliriz. Şunu unutmamak gerekir, yavaş donanımlar, yüksek performanslı donanımları her zaman frenler o yüzden sisteminin yalnızca belli parçalarının değil tamamının uyum içerisinde olması her zaman daha önemlidir.
Darboğaz hakkında yanlış bilinen en büyük konu, darboğazın, ekran kartı ve işlemci arasında olabileceğidir. Darboğaz bütün donanımlar arasında oluşabilir.
Olayı bir örnek vererek inceleyelim; sisteminizde GTX 1080 Ti ekran kartı ve 2 GB DDR3 Ram‘i aynı anakart üzerinde kullanıyorsunuz veya 3D Max gibi yüksek işlem gücü gerektiren bir programı çalıştırmak için Sata-II destekli bir disk kullanıyorsanız bu durumlarda darboğaz oluşacaktır. Arz ı karşılayacak bir talep yok ise sistemde darboğaz oluşur.
Darboğaz nasıl anlaşılır ?
Darboğaz tespiti yapacağınız oyunu veya yazılımı çalıştırın. Aktif halde çalışırken ekran kartı, işlemci, sabit disk, ram ve sıcaklık kontrolünü yapmanız gerekiyor. Eğer ekran kartınız %40-50 civarında çalışıyorken işlemciniz %80-90 civarında çalışıyorsa. İşlemci, ekran kartının isteklerine yeterli gelmiyor demektir bu durumda darboğaz oluşabilir. Aynı şekilde sabit disk ve ram için de bu durum geçerlidir.
Sisteminizdeki donanımların çalışma performanslarını monitörize eden yardımcı programlar kullanabilirsiniz. CPU-Z, MSI Afterburner, Everest gibi yazılımlar bu tarz işlemler için uygun ve ücretsiz yazılımlardır.
Darboğaz Nasıl Engellenir?
Yeni Sistemler İçin
Yeni sistem toplayacaklar için darboğazdan kaçınmanın en etkili yolu, sistemin uyumunu çok iyi araştırmak olacaktır. Parçaların özelliklerini ve canlı testlerini internetten mutlaka öğrenmelisiniz. Toplayacağınız sisteme en uygun bilgisayarın internetteki hız ve performans testlerini mutlaka izleyin. Darboğaz önlemini en başta alırsanız daha sonra sıkıntı çekmezsiniz.
Mevcut Sistemler İçin
Mevcut sistemlerde darboğaz sorunu genellikle donanım yükseltme işleminden sonra yaşanır. Ram yükseltme, ekran kartı yükseltme gibi işlemler sıklıkla yapıldığı için bu sorunlardan ötürü darboğaz durumu yaşanır. Bunun önüne, hız aşırtma (overclock) ile geçilebilir. Tabi bu işlemi yapabilmek için anakartın ve işlemcinin hız aşırtma destekli olması gerekir. Donanımları yükselttikten sonra güç kaynağınızın Watt değerinin yeterli olup olmadığını da mutlaka kontrol etmeniz gerekir.
